Mendi garaienetatik itsasoraino hedatzen da Iparraldea.
Nafarroa Beherea da Iparraldearen bihotza, bere arbasoen lurpean taupadaka ari den bihotz gaztea.
Bertako herriak modernotasunaren eta mitologiaren arteko nahasteak dira. Kale lerrokatuak, garbiak eta ongi zainduak, arrosa-koloreko harrizko etxeak eta arbelezko teilatuak, herrialdearen ohituren eta historiaren lekuko bikainak.
Eta guzti horien artean, Pirinioetako herririk ederrenetakoa: Sara. Sarako plaza eta San Martin eliza dira euskal pastelaren, jaiegun baten edo herri-kirolaren kutsuko eguneroko bizimoduaren gune nagusiak. Mugan dago, eta bidexka mordoa ditu, baita herriaren izen eta esanahi bereko leizea ere. Berrogeita hamar metroko zabalera eta hamabost metroko garaiera duen ahotik areto handi batera iritsiko gara, eta hortik paleolitoaren amaierako gizaki askoren gauetako eta neguetako aterpe izan ziren galeria mordoa izango ditugu eskura.
Orreagako mendatearen oinean dago Donibane Garazi. Apaindutako ateburuak, harresiko ateetako arku mitralak eta inguruko mendien panoramika bikaina eskainiko digun gotorlekua.
